CATIA

توسعه‌دهنده	داسو سیستم
چرخهٔ ارائهٔ نرم‌افزار	V6R2011x / ۲۳ نوامبر ۲۰۱۰؛ ۶۲۳ روز پیش
سیستم‌عامل	یونیکس / ویندوز
نوع	CAD
پروانه نرم‌افزار	نرم‌افزار مالکیتی
وب‌گاه	www.3ds.com/catia

تصویری از فضای کاری در نرم افزار کتیا

کتیا (به انگلیسی: CATIA) مخفف (به انگلیسی: Computer Aided Three-dimensional Interactive Application) یک نرم‌افزار طراحی، مهندسی و تولید به کمک رایانه است که توسط شرکت داسو سیستم تولید شده‌است.^[۱] شرکت آی بی ام نیز در امور بازاریابی و فروش این نرم‌افزار با داسو سیستم همکاری دارد.^[۲]نخستین نسخه این در سال ۱۹۸۱ به بازار عرضه شد و بسیاری از شرکت‌های بزرگ جهان مانند بوئینگ،^[۳] ایرباس،^[۴] آئودی^[۵] و ... از استفاده‌کنندگان این نرم‌افزار به شمار می‌روند. پس از خرید کتیا توسط ایران خودرو و سایپا، استفاده از این نرم‌افزار در ایران رایج شد. امروزه از این نرم افزار در ایران بیشتر جهت طراحی قطعات مختلف، نقشه کشی، مهندسی معکوس، طراحی قالب و ماشینکاری استفاده می گردد. در صورتی هدف سازندگان اصلی این نرم افزار تحت پوشش قرار دادن هر فعالیتی مهندسی به کمک نرم افزار می باشد، به نحوی که می توان نام این نرم افزار در اغلب بزرگترین پروژه های صنعتی جهان دبد.

نرم افزار کتیا را می توان قوی ترین نرم افزار در زمینه CAD و CAM دانست و در زمینه CAE این نرم افزار با نرم افزار مکمل خود نرم افزار آباکوس ABAQUS کامل می گردد. به نحوی حل پیچیده ترین پروژه های آنالیزی جهان نیز در این نرم افزار انجام پذیر می باشد.

قابلیت های این نرم افزار شامل:

• طراحی قطعات
• مونتاژ قطعات
• طراحی سطوح
• نقشه کشی
• شبیه سازی
• ورق کاری
• طراحی سازه
• قالب سازی
• ماشین کاری
• تهویه مطبوع
• ایجاد روابط ریاضی
• برنامه نویسی
• لوله کشی
• انتشار نقشه های ساخت
• مدیریت پروژه ها
• مدیریت کارخانجات
• و ...

نرم افزار کتیا ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که آن را از دیگر نرم افزار های هم رده خود متمایز می‌کند.

این ویژگی‌ها عبارتند از: 1.رابط گرافیکی قوی در نورپردازی در هر لحظه و به طور پیوسته و دوران نقشه بدون دوران نوشته های آن 2.هوشمندی در به‌کارگیری دستورات بعد از اجرای هر دستور، دستورات زیر مجموعه آن فعال می‌شود. 3.مراحل ایجاد ترسیم به شکل نمودار درختی قابل مشاهده و به هر مرحله می‌توان مراجعه کرد و تغییرات مورد نظر را به آن بخش اعمال نمود. 4.نرم افزار کتیا توانایی ترسیم و تحلیل در اکثر گرایش‌های فنی مانند : مکانیک، عمران، تأسیسات، برق صنعتی، الکترونیک، و ... را دارد. 5.ویژگی ساخت مدل‌های مرکب از سطوح و احجام 6.ویژگی به شکل مجموعه بودن (مجموعه ای از توانایی‌ها) 7.نگهداری تاریخچه تغییرات ایجاد شده بر روی مدل: این ویژگی سبب می‌شود که در کتیا بتوان عملیات را به قبل برگرداند و یا عملیاتی را حذف و یا بی اثر کرد. 8.امکان تعریف ابعاد وابسته: این ویژگی کارایی خود را در مدل‌های پیچیده نشان می‌دهد چون وقتی یکی از ابعاد را تغییر دهیم بقیه هم به دلیل پارامتریک بودن تغییر می‌کنند. 9.مشاهده به هنگام تغییرات: با این ویژگی می‌توان در هنگام اضافه کردن یک مشخصه تغییراتی که در آینده به وجود می‌آید را به عینه ملاحظه کرد. 10.محیط راحت و کارا: محیط گرافیکی کتیا قوی و کاربرپسند است و طراحی‌ها به خوبی به نمایش گذاشته شده‌اند.

از توانایی‌های جالب دیگر آن در قسمت قطعات مکانیکی، با تولید G-code می‌توان به دستگاه‌های تراشکاری cnc متصل تا قطعه ساخته شود.مدل سازی قطعات ساده تا پیچیده از ماوس گرفته تا بدنه خودرو و هواپیما و همچنین شرکت‌های هواپیماسازی همچون بوئینگ و شرکت‌های خودروسازی همچون فورد و نیسان نیز از نرم افزار کتیا به طور گسترده ای استفاده می‌کنند. 1.محیط‌های مدل سازی (Solid Model) :این قسمت که در زیر مجموعه ماژول Mechanical Design قرار دارد برای مدل کردن قطعات توپر (Solid) و مجموعه مونتاژی و طراحی قالب و طراحی مدل‌های ورق کاری (Sheetmetal)، نقشه کشی صنعتی، تلورانس گذاری و ... استفاده می‌شود. 2. مدل سازی سطوح : این قسمت علاوه بر ساخت سطوح پیچیده قابلیت انجام مدل‌سازی روی ابر نقاط و فایل‌های حاصل از اسکن سه بعدی را نیز دارا است. 3.محیط ماشین‌کاری : پس از ساخت مدل به کمک قابلیت‌های محیط ماشین‌کاری به راحتی می‌توان عملیات ماشین‌کاری مورد نیاز برای تهیه قطعه مدل شده از روی قطعه خام را تعریف کرده و هر مرحله از ماشین‌کاری را به صورت متحرک (انیمیشن) مشاهده کنید. 4.محیط تحلیل المان محدود : به کمک قابلیت‌های این محیط می‌توانید قطعات و مدل‌های مونتاژی ساخته شده در این نرم افزار را تحلیل کرده و مواردی مانند تغییر شکل، توزیع تنش و ... را در آن‌ها بدست آورد. 5.طراحی و تحلیل مکانیزم‌ها : به کمک این قابلیت از نرم افزار Catia می‌توانید پس از تعریف اتصالات بین اجزای مختلف مکانیزم، حرکت مکانیزم را مشاهده کرده و آن‌را تحلیل کنید. البته اینها برخی از قابلیت های نرم افزار کتیا می شود و قابلیت های ان بالتر از این می باشد.

یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های نرم افزار کتیا این است که به کاربر اجازه می‌دهد به راحتی که از یک محیط کاری به محیط کاری دیگر منتقل گردد. به عنوان مثال شما پس از این که در محیط Digitized Shape Editor از یک ابر نقاط اسکن تهیه کردید به راحتی می‌توان در محیط Generative Shape Design و یا Free Style از آن Surface تهیه کنید.

همان‌طور که اطلاع دارید برای اینکه بتوانید مدل خود را از یک محیط به محیط دیگر ببرید ابتدا نیاز است که مدل خود را به صورتی ذخیره و یا Import کنید که نرم افزار دیگر قابلیت خواندن این اطلاعات را داشته باشند و احتمالاً در این انتقال مدل شما ممکن است data lost (از دست دادن اطلاعات) داشته باشد.^[۶]